Tiki taka là gì?
Chính xác từ này bắt nguồn từ Tây Ban Nha với cái tên “Tiqui Taca”, được sử dụng trong các thuật ngữ bóng đá. Xét về mặt ngữ nghĩa, Tiqui mang nghĩa là chuyền còn Taca nghĩa là chạy.
Trong bóng đá, chiến thuật Tiki Taka yêu cầu đội bóng phải chơi kiểm soát bóng, cầu thủ phải vừa chuyền và vừa di chuyển một cách nhịp nhàng, đặc biệt là phải di chuyển cả những lúc không có bóng để có khoảng trống. Điều này giúp đội bóng kiểm soát bóng nhiều hơn giúp làm chủ thế trận.
Khi nhắc đến Barcelona hay Tây Ban Nha người ta nghĩ ngay tới “tượng đài” của bóng đá thế giới, là hình ảnh đại diện cho lối chơi đẹp mắt nhất mang tên Tiki Taka.
Một lối chơi mê hoặc lòng người, đưa Barca đến đỉnh cao danh vọng. Tiki taka là câu trả lời tinh tế về lối chơi đã đưa đội bóng sọc xanh đỏ TBN chinh phục không biết bao nhiêu “vinh quang” trong lẫn ngoài nước, đưa những cầu thủ trở thành huyền thoại sống trong bóng đá thời đương đại, Inesta, Xavi và đặc biệt là Lionel Messi.
Khái niệm Tiki Taka lần đầu tiên được sử dụng trong bóng đá là của nhà báo Andres Montes, ông cũng là một bình luận, phân tích viên rất nổi tiếng tại Tây Ban Nha.
Với yêu cầu bắt buộc là phải di chuyển nhiều trong lối chơi Tiki Taka thì không phải đội bóng nào cũng vận dụng được chiến thuật này. Các đội bóng có cầu thủ thể lực kém, ít di chuyển và không chơi bóng ngắn thì chắn chắn sẽ gặp khó khi chơi Tiki Taka.
Ngoài việc vừa di chuyển vừa chuyền bóng, các cầu thủ đặc biệt phải có những đường chuyền có độ chính xác cao, và ngay từ đầu đội bóng xứ Catalan được tạo ra để chơi thứ bóng đá này. Lý do là bởi hiệu suất tấn công cùng số bàn thắng vượt trội.
Chiến thuật Tiki-taka triển khai ra sao?
Một quy luật bắt buộc phải tuân theo khi thực hiện lối chơi Tiki Taka, đó chính là quy luật 6 giây – Có nghĩa là nếu các cầu thủ để mất bóng, thì phải bằng mọi cách giành lại được trong vòng 6 giây.
Nếu không thể lấy bóng lại trong khoảng thời gian này thì các cầu thủ phải tổ chức kèm người 1-1 sau đó pressing cao để lấy bóng. Để đòi hỏi chơi được lối đá này, các cầu thủ phải có thể lực cực kỳ tốt. Đội bóng nào thực hiện tốt các quy luật trên sẽ có tỷ lệ kiểm soát bóng rất cao trong cả trận đấu.
Tiki Taka xây dựng nên một sự hài hòa giữa lối đá tấn công và phòng ngự. Ở Barcelona, đội bóng chỉ giành 10% cho việc phòng ngự, còn lại tấn công toàn diện.
Họ cho rằng tấn công chính là cách phòng ngự tốt nhất. Việc kiểm soát bóng với thời gian dài chính là cách mà Barca phòng ngự để tạo khó chịu cho đối thủ.
Tiki Taka không đòi hỏi các cầu thủ phải quá cao to, thay vì đó là sự uyển chuyển trong phong cách thi đấu, nhịp nhàng, kỹ thuật và khéo léo trong từng pha di chuyển, chính xác trong từng đường chuyền.
Tại World Cup 2022, lối chơi này dường như đang dần biến mất, có phải chăng nó đang hết tác dụng!? Thực tế thì để triển khai và phát huy hết sức mạnh của Tiki-Taka đòi hỏi một sự tập luyện thường xuyên và ăn ý của mọi cầu thủ trong đội hình, sự gắn kết này cần có sự duy trì liên tục để đảm bảo chiến thuật được toàn diện. Tuy nhiên, với các đội bóng tập trung cho World Cup 2022, thời gian này các cầu thủ tập trung tập luyện cùng nhau trong đội tuyển quốc gia vô cùng hạn chế, nên việc đảm bảo thời gian cho chiến thuật này không được đảm bảo.
Có thể nói rằng, thời gian này lối chơi này đang tạm thời bị thoái trào do ảnh hưởng vào một thời điểm nhất định chứ không phải nó mất đi giá trị tuyêt hảo của nó, một khi có sự xây dựng và phát triển lại đội bóng duy trì được lối đá này sẽ quay trở lại và giúp đội bóng đó tiến sâu hơn, chúng ta sẽ tiếp tục được xem những pha ban bật đẹp mắt của Tiki-Taka.
